faruk yener ne demek?

Faruk Yener (1923, Ankara- 20 Mart 2001), müzik eleştirmeni, radyocu, müzik yazarı.

İstanbul Radyosu'nun kurucularındandır.¹ 40 yıl boyunca TRT Radyo 3'te hiç ara vermeden "açıklamalı müzik programları" sundu. Hazırladığı radyo programlarıyla ve yazdığı kitaplarla Türkiye'de klasik batı müziğinin yaygınlaşmasına hizmet etmiştir.²

Yaşamı

1923 yılında Ankara'da doğdu. Kurtuluş Savaşı yıllarında Ankara'ya taşınmış olan ailesi ile birlikte savaştan sonra İstanbul'a gitti.³ İlköğrenimini Anadoluhisarı'nda, orta ve lise öğrenimini Haydarpaşa Lisesi ve Alman Lisesi'nde yaptı.⁴ Küçük yaşta müzikle ilgilendi ancak ailesi orkestra şefi olma arzusunu onaylamadığından müzik teorisi ile ilgili eğitimi iki yıllık piyano ve solfej dersi ile sınırlı kaldı. İlgisini müzik tarihi ve müziği tanıtma alanına yöneltti.⁵ Alman Lisesi'nden mezun olduktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nin Alman Edebiyatı bölümünde öğrenim gördü. Müzik konusundaki ilk yazısı 1943 yılında Radyo Dergisi'nde yayımlandı. Almanca bir müzik sözlüğünü çevirerek Musiki Lugatı adlı ilk kitabını yayımladı. Üniversite eğitimini ikinci sınıftan bıraktı ve spikerlik sınavını kazanıp 1945 yılında stajyer spiker olarak Ankara Radyosu'nda çalışmaya başladı.⁶

TRT İstanbul Radyosu'nun kurulması üzerine 1949 yılından İstanbul Radyosu'nda göreve başladı; 1962 yılında değin diskotek, program ve Batı müziği yayınlarında şef olarak görev yaptı. Her hafta 45'er dakikalık program hazırlayıp sundu.⁷ "Açıklamalı Müzik Programı" adlı programı "Operalardan Hikayeler", "Operada Bir Gece", "Operaya Gidelim", "Müzik Söyleşileri", "Müzik Tarihinde Bu Hafta", "Öyküler ve Ezgiler", "Müzik Evreninde Gezinti", "Beş Çizginin Getirdikleri", "Besteler, Besteciler, Öyküler" gibi adlarla aralıksız yıllarca devam etti. Çeşitli kurum ve kuruluşlarda inceleme ve araştırmalarda bulunmak üzere 1952 ve 1958 yılları arasında birkaç kez Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti.

1963'te BBC’nin "Türkçe Bölümü" prodüktörü ve spikeri olarak bir yıl Londra'da görev yaptı. Türkiye'ye döndükten sonra spiker Tarık Gürcan ile birlikte Anten Reklam adlı radyo reklam ajansını kurdu.⁸ 1958'de radyoda görevli iken radyo reklamcılığının başlaması üzerine öğretici nitelikte ticari ilan programları yapan Yener, radyodan ayrıldıktan sonra "Çek Soruyu Bil Doğruyu", "Üç Kelime Bir Cümle" gibi adlarla bilmece programları hazırlamaya devam etti. İş Bankası için hazırladığı "Doğru mu, Yanlış mı?" adlı program 14 yıl devam etti.⁹ 1964 yılında Basın Yayın ve Turizm Bakanlığı Danışmanlığına getirildi. TRT personeli için uygulanan “Program ve İşletme Kursları”nı yönetti.¹⁰ Yener, TRT için "Müzik Başlasın, Perde Açılsın", "Müziğe Çağrı", "Her Plağın Öyküsü Var" gibi adlarla müzik programlar hazırlayıp sunmayı sürdürdü.¹¹

İlk sayısından itibaren Milliyet Sanat dergisinde yazarlık yaptı. Gösteri dergisi, Hürriyet gazetesi gibi başka yayın organlarında da müzik üzerine yazılar yayımladı. Cumhuriyet ve Yeni Sabah gazeteleri için radyo ve müzik sütunlarını, eklerini hazırladı. 1980 yılından itibaren Mimar Sinan Üniversitesi Sahne ve Gösteri Sanatları Bölümü'nde dersler verdi.

"Avusturya müziği alanındaki derin bilgisi, yoğun çalışmaları ve Türkiye'de yaptığı radyo programları" nedeniyle 1989 yılında Avusturya Cumhurbaşkanı tarafından 1.Sınıf Avusturya Bilim ve Sanat Nişanı verildi.¹²

Başvuru kitabı niteliğinde "100 Opera", "Müzik Kılavuzu" gibi kitaplar yayımlayan Yener, radyo-televizyonculuk ile ilgili anılarını Radyo ve Televizyon Günleri adıyla kitaplaştırdı.¹³ 20 Mart 2021'de öldü.

Kitapları

• Musikî Lûgatı, 1945.
• Küçük Batı Müziği Ansiklopedisi, 1954.
• Ünlü Operalar, 1958.
• 100 Opera, 1964, 1994.
• Müzik Kılavuzu, 1970. 2. Baskı: 1975, 3. Baskı: 1980, 4. Baskı: 1983, 5. Baskı: 1990.
• Müzik, 1985.
• Müzikte Kim Kimdir, Ne Nedir?, 1988.
• Şu Eşsiz Müzik Sanatı, 1990.
• Mozart, 1990.
• Başkadır Şu Müzik Dünyası, 1992.
• Piyano ve Oda Müziği, 1995i
• Bir Usta, Bir Dünya: Cemal Reşit Rey
• Radyo ve Televizyon Günleri

Kaynakça

Orijinal kaynak: faruk yener. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩
3. ↩
4. ↩

5. Zeynep Oral, Faruk Yener Müzik Konusunda 5. Kitabını Yazdı: "Ülkelerin Kalkınmasında Müziğin Rolü Büyüktür", Milliyet gazetesi , 4 Ocak 1971 ↩

6. ↩

7. Serpil Berki, Dünya Rekortmeni Programcı, Milliyet gazetesi, 15 Kasım 1984 ↩

8. ↩
9. ↩
10. ↩

11. Yener'den Yeni Bir Kitap, Milliyet gazetesi, 4 Ocak 2000 ↩

12. Yener'e Yüksek Avusturya Nişanı, Milliyet gazetesi, 1 Mart 1989 ↩

13. ↩

Kategoriler